Bağlanma stilleri, kişinin çocukluk dönemindeki bakım verenlerle kurduğu ilişkilerin, ileriki yaşamındaki romantik, sosyal ve iş ilişkilerini nasıl etkilediğini açıklayan bir psikolojik teoridir. İlk olarak John Bowlby tarafından geliştirilen bu teori, insanların kendilerini ve diğerlerini nasıl algıladığını, ilişkilerde nasıl davrandığını anlamamıza yardımcı olur. Temel olarak dört ana bağlanma stili vardır:
1. Güvenli Bağlanma
Güvenli bağlanma stiline sahip bireyler, sağlıklı ve dengeli ilişkiler kurma eğilimindedir. Çocuklukta ihtiyaçları zamanında ve uygun bir şekilde karşılanmış olan bireyler, ilişkilerde güvenli hissederler. Bu kişiler hem duygusal yakınlıktan korkmaz hem de bağımsızlıklarını koruyabilirler.
Güvenli bağlanan kişiler, başta kendileri ve kendi duyguları olmak üzere diğer insanlara güvenmekte zorluk yaşamazlar. Duygusal bir yakınlaşma kendilerini ürkütmediği gibi kriz anlarında daha sakin kalabilirler. İlişki yürütmek konusunda zorlanmazlar.
2. Kaygılı Bağlanma
Kaygılı bağlanma stiline sahip bireyler, sürekli olarak ilişkilerinde terk edilme korkusu yaşarlar. Çocuklukta bakım verenlerinin tutarsız davranışlarına maruz kalan bu kişiler, sevilip sevilmediklerinden emin olamayabilirler.
Kaygılı bağlanan kişiler aşırı bağımlılık göstererek ilgi, onay ve güvenceye ihtiyaç duyarlar. İlişkilerini bir tedirginlik içinde yürütürler. Terk edilme kaygısından ve sevildiğine olan inancı tam olmadığı için kıskançlık yaşamaları muhtemeldir. Kaybetme korkusuna bağlı olarak isteklerini paylaşıp ilişki içinde kendisini var etmekte zorlanırlar.
3. Kaçıngan Bağlanma
Kaçıngan bağlanma stilinde olan bireyler, duygusal yakınlıktan kaçınma eğilimindedir. Genellikle çocukluk dönemlerinde ihtiyaçları yeterince karşılanmamış veya ihmal edilmiş olan bu kişiler, başkalarına güvenme konusunda zorlanabilirler ve bir ilişki içinde yakınlık kurmak kendilerine güvende hissettirmeyebilir.
Kaçıngan bağlanan kişiler, ilişki içinde olsalar da duygusal olarak bir mesafenin ilerisine gitmeyi tercih etmeyip ilişkiyi sınırlandırırlar. Bağımsızlıklarına düşkünlüklerinden kaynaklı olarak sürekli özerklik vurgusunda olurlar ve duygusal paylaşımı minimuma indirirler.
4. Karmaşık/Düzensiz Bağlanma
Karmaşık bağlanma stiline sahip kişiler hem yakınlık isteyip hem de bu yakınlıktan korkma eğilimindedir. Çocukluklarında travmatik deneyimler yaşamış bireyler bu bağlanma stiline sahip olabilir. İlişkilerde tutarsız davranışlar sergileyebilirler.
Tutarlı olmakta zorlanırlar çünkü duyguları karmaşıktır. Bu yüzden de ilişki içinde korkuyla beraber öfke de hissederler. Yakın olma arzularıyla kaçınma arzuları arasında bir çatışma vardır.
Kişiler yalnızca bir bağlanma stiline sahip değillerdir, her birinden birazına sahip olmak mümkündür. Kişinin kendini anlaması, tanıması ilişki kurma konusunda kendisine büyük ölçüde fayda sağlayacaktır.